Lu pronoms personals adverbials e neutre
Lo pronom personal adverbial, que si sòna tanben advèrbi pronominal, es un advèrbi que, sensa cessar de l’èstre, pilha la valor de pronom personal. En nissart, existe doi pronoms d’aqueu tipe qu’èran a l’origina d’advèrbis de luec:
- L’advèrbi LI e li sieus formas derivadi
- L’advèrbi NE’N e li sieus formas derivadi
Lo pronom personal COD neutre LO pòu aver, eu, manti foncions.
Lo pronom personal adverbial LI
LI remplaça un nom inanimat introduch per la preposicion A: Vau au teatre → Li vau (LI = au teatre)
LI s’emplèga totplen dins la locucion LI A, LI ES: Li a un masaguin dins lo vilatge
LI pòu coexistir emb la forma mai estandard I: I vau, i a, i anam
Lo pronom personal adverbial NE’N
NE’N remplaça un nom introduch per:
- La preposicion DE: Venèm de la glèia → Ne’n venèm (NE’N = de la glèia)
- L’article indefinit plural DE: Pilhi de fruchas → Ne’n pilhi (NE’N = de fruchas)
- L’article indefinit singular UN: Cròmpa un pastisson → Ne’n cròmpa un (NE’N = un pastisson)
- Una chifra: Possèdon doi bicicletas → Ne’n possèdon doi (NE’N = doi bicicletas)
NE’N pòu coexistir emb la forma mai estandard NE: Ne venèm, ne pilhi, ne cròmpa, ne possèdon
NE’N pòu cambiar de forma dins li situacions seguenti:
* Cas particular pertocant lo pronom NE’N que seguisse lu pronoms personals complements:
⇒ MI, TI, SI, NEN, VI devenon ME, TE, SE, NE, VE
⇒ La forma NOS EN es preferida a NE’N (NEN+NE’N) per defugir la confusion emb lo pronom adverbial NE’N: Ne’n parles ⇔ Nos en parles
⇒ Davant vocala → N’: Te n’avises, Se n’anam
Lo pronom personal neutre LO
LO es un pronom personal COD neutre, valent a dire sensa indicacion de genre ni de nombre. Pòu aver:
- Servir d’atribut: Es fòrça fatigada → Lo siáu tanben (LO = fòrça fatigada)
- Remplaçar un infinitiu: Vòli pas partir → Lo vòli pas (LO = anar)
- Remplaçar una proposicion: Cau que fagues aquò → Lo cau (LO = que fagues aquò)
- Remplaçar una frasa: Cau que fagues aquò → Lo sabi (LO = cau que fagues aquò)
LO pòu coexistir emb la forma mai estandard O: o sabi, o penses, o dièm…
L’òrdre dei pronoms LI, NE’N e LO dins la frasa
Quora doi pronoms si seguisson dins una mesma frasa, l’òrdre es lo seguent:
